Sloboda medija na Zapadnom Balkanu nije potpuna, pošto se zemlje u tom regionu suočavaju s politizacijom, problemima u provođenju zakona i zastrašivanjem novinara, uz porast autocenzure, navedeno je u izvještaju istraživačkog centra Evropskog parlamenta (EP).

U ovogodišnjem izveštaju pod nazivom “Zapadni Balkan: Trendovi slobode medija” piše da je autocenzura izazvana kako suptilnim, tako i otvorenim uticajima, da je kvalitetno novinarstvo otežano i da se favorizira “tabloidizacija”.

Zastrašivanje novinara ocjenjeno je kao rasprostranjeno, a ukazuje se i na problem nekažnjivosti zločina protiv novinara, za šta se kao primjer često navodi Srbija sa tri slučaja koja već dugo nisu riješena.

“Evropski parlament osuđuje politički pritisak i široko rasprostranjenu autocenzuru, poziva zemlje kandidate da stvore sigurno medijsko okruženje pogodno za objektivno i tačno izvještavanje i poziva na efikasan pravosudni sistem”, piše u izvještaju objavljenom uoči Svjetskog dana slobode medija 3. maja.

Sloboda medija – osnovni temelj EU

EP podsjeća da je sloboda medija osnovna vrijednost Evropske unije i temelj demokratije, i predstavlja prioritet proširenja, pa EU pomno prati “medijsku scenu” kandidata, uglavnom putem godišnjih izvještaja Evropske komisije, ali i kroz poglavlja 10 (informacijsko društvo i mediji) i 23 (pravosuđe i osnovna prava) kada počnu pregovori o pristupanju.

U izvještaju je navedeno da se zemlje kandidati i dalje suočavaju sa “sistematskim nedostacima koji zahtijevaju dugoročne i kontinuirane napore”, koji su u posljednjih nekoliko godina u zastoju, što je dovelo do situacije u kojoj “nema napretka”.

“Ulogu medija s ciljem nadzora nad okolinom ugrožava loše provođenje postojećih zakona, klijentelizam, politizacija i korupcija, kao i nedovoljna politička volja da se promovira pluralizam i nezavisnost medija u regionu”, saopćeno je iz EP.

U izvještaju piše da je medijsko zakonodavstvo u zemljama Zapadnog Balkana prilično savremeno i usklađeno sa standardima EU, ali da nedostatak provođenja postojećih pravila dovodi do medijskog okruženja koje nije pogodno za potpuno ostvarivanje slobode medija.

Nezavisni javni emiteri ključni za pluralizam

EP navodi da nezavisni i efikasni javni emiteri u regionu imaju ključni značaj za pluralizam medija, ali da se suočavaju sa prijetnjama kao što su “politička kolonizacija i instrumentalizacija”, a organizacija Oservatorio balkani (Osservatorio Balcani e Caucaso) ocjenjuje da “nevolje” javnih servisa služe kao “barometar” za stanje slobode medija u državi.

U izvještaju piše i da nedostatak transparentnosti i vlasništva nad medijima, kao i izvori finansiranja i dalje predstavljaju problem.

Istraživački centar EP navodi da je u Srbiji nejasna vlasnička struktura medija i državno finansiranje, posebno na lokalnom nivou, da u BiH najveći broj medija ne otkriva informacije o svojim finansijama i stvarnom vlasništvu, a da su u Makedoniji neke televizijske stanice u vlasništvu pojedinaca koji su navodno povezani s vladom.

“Mješavina niskih primanja koja se isplaćuju kasno, slaba sigurnost posla, rad bez ugovora ili sa lako raskidivim ugovorima predstavlja direktan oblik pritiska koji podstiče širenje autocenzure, otežava nezavisnost, kvalitetno novinarstvo i favorizira “tabloidizaciju”. Sindikati novinara i zakoni o radu su od ključnog značaja za ublažavanje ovih problema”, navodi se u izvještaju.

Sloboda medija na Zapadnom Balkanu nije potpuna, pošto se zemlje u tom regionu suočavaju s politizacijom, problemima u provođenju zakona i zastrašivanjem novinara, uz porast autocenzure, navedeno je u izvještaju istraživačkog centra Evropskog parlamenta (EP).

U ovogodišnjem izveštaju pod nazivom “Zapadni Balkan: Trendovi slobode medija” piše da je autocenzura izazvana kako suptilnim, tako i otvorenim uticajima, da je kvalitetno novinarstvo otežano i da se favorizira “tabloidizacija”.

Zastrašivanje novinara ocjenjeno je kao rasprostranjeno, a ukazuje se i na problem nekažnjivosti zločina protiv novinara, za šta se kao primjer često navodi Srbija sa tri slučaja koja već dugo nisu riješena.

“Evropski parlament osuđuje politički pritisak i široko rasprostranjenu autocenzuru, poziva zemlje kandidate da stvore sigurno medijsko okruženje pogodno za objektivno i tačno izvještavanje i poziva na efikasan pravosudni sistem”, piše u izvještaju objavljenom uoči Svjetskog dana slobode medija 3. maja.

Sloboda medija – osnovni temelj EU

EP podsjeća da je sloboda medija osnovna vrijednost Evropske unije i temelj demokratije, i predstavlja prioritet proširenja, pa EU pomno prati “medijsku scenu” kandidata, uglavnom putem godišnjih izvještaja Evropske komisije, ali i kroz poglavlja 10 (informacijsko društvo i mediji) i 23 (pravosuđe i osnovna prava) kada počnu pregovori o pristupanju.

U izvještaju je navedeno da se zemlje kandidati i dalje suočavaju sa “sistematskim nedostacima koji zahtijevaju dugoročne i kontinuirane napore”, koji su u posljednjih nekoliko godina u zastoju, što je dovelo do situacije u kojoj “nema napretka”.

“Ulogu medija s ciljem nadzora nad okolinom ugrožava loše provođenje postojećih zakona, klijentelizam, politizacija i korupcija, kao i nedovoljna politička volja da se promovira pluralizam i nezavisnost medija u regionu”, saopćeno je iz EP.

U izvještaju piše da je medijsko zakonodavstvo u zemljama Zapadnog Balkana prilično savremeno i usklađeno sa standardima EU, ali da nedostatak provođenja postojećih pravila dovodi do medijskog okruženja koje nije pogodno za potpuno ostvarivanje slobode medija.

Nezavisni javni emiteri ključni za pluralizam

EP navodi da nezavisni i efikasni javni emiteri u regionu imaju ključni značaj za pluralizam medija, ali da se suočavaju sa prijetnjama kao što su “politička kolonizacija i instrumentalizacija”, a organizacija Oservatorio balkani (Osservatorio Balcani e Caucaso) ocjenjuje da “nevolje” javnih servisa služe kao “barometar” za stanje slobode medija u državi.

U izvještaju piše i da nedostatak transparentnosti i vlasništva nad medijima, kao i izvori finansiranja i dalje predstavljaju problem.

Istraživački centar EP navodi da je u Srbiji nejasna vlasnička struktura medija i državno finansiranje, posebno na lokalnom nivou, da u BiH najveći broj medija ne otkriva informacije o svojim finansijama i stvarnom vlasništvu, a da su u Makedoniji neke televizijske stanice u vlasništvu pojedinaca koji su navodno povezani s vladom.

“Mješavina niskih primanja koja se isplaćuju kasno, slaba sigurnost posla, rad bez ugovora ili sa lako raskidivim ugovorima predstavlja direktan oblik pritiska koji podstiče širenje autocenzure, otežava nezavisnost, kvalitetno novinarstvo i favorizira “tabloidizaciju”. Sindikati novinara i zakoni o radu su od ključnog značaja za ublažavanje ovih problema”, navodi se u izvještaju.