Više od 450.000 ljudi okupilo se sinoć na Hipodromu u Zagrebu, gdje je Marko Perković Thompson održao koncert koji je, prema tvrdnjama organizatora, bio “rekordan”. Ipak, muzika je i ovaj put bila u drugom planu – ono što je odzvanjalo jače od pojačala bili su povici “Za dom spremni”, što je uznemirilo dio domaće i međunarodne javnosti, podsjetivši još jednom na otvorene rane iz prošlosti.
Povik, koji je utemeljen kao službeni pozdrav ustaškog režima tokom NDH, čuo se više puta tokom večeri, kako među publikom, tako i prilikom izvođenja pjesme “Bojna Čavoglave”, koja tradicionalno započinje upravo tim izrazom. Uprkos najavama organizatora da će zabraniti korištenje fašističkih simbola i pozdrava, brojni snimci objavljeni na društvenim mrežama i medijima potvrđuju da je atmosfera bila sve samo ne apolitična.
“Nacionalni ponos” ili historijski revizionizam?
Podrška Thompsonu godinama se veže za krajnju desnicu, nostalgičare za NDH i dio društva koji negira zločine iz Drugog svjetskog rata. Njegovi koncerti, iako formalno muzički događaji, često prerastaju u političke manifestacije gdje se skandira, uzvikuje i slavi ono što je u suprotnosti sa savremenim demokratskim vrijednostima.
Ni ovaj put nije bilo drugačije. Prema izvještaju Index.hr, povici “Za dom spremni” zabilježeni su još prije početka koncerta – ispred VIP ulaza i Nacionalne sveučilišne biblioteke. Tokom samog koncerta, posebno u trenucima kada je izvođena “Bojna Čavoglave”, povici su postali masovni, uz baklje i euforičnu atmosferu.
Ironično, Hrvatska je članica Evropske unije i formalno predana evropskim vrijednostima, no prešutna tolerancija ovakvih manifestacija baca sjenu na njenu političku i institucionalnu zrelost. Štaviše, prema pisanju Reutersa, prisustvo ogromnog broja mladih ljudi i porodica pokazuje da normalizacija ustaških simbola i retorike uopće nije periferni problem.
Iako će neki pokušati braniti Thompsonove nastupe kao “izraz muzičkog ukusa” ili “patriotizma”, jasno je da su ti koncerti mnogo više od toga. Oni su politički alat – okupljanja koja stvaraju osjećaj zajedništva među ekstremnim grupama, ali i služe kao platforma za testiranje granica društvene prihvatljivosti nacionalističke retorike.
U zemlji u kojoj su zakonom zabranjeni nacistički simboli, ali ne i ustaški, i gdje su fašistički pozdravi predmet debate, a ne jasne osude, povik “Za dom spremni” i dalje pronalazi put do javnog prostora – glasnije nego ikad.
Pratite nas i na Twitteru, Facebooku i Instagramu.
