Na Suncu je uočen čudan i neočekivan fenomen: dio njegove površine se odlomio i sada kruži oko njegovog Sjevernog pola u onome što izgleda kao masivni polarni vrtlog. Ovaj zbunjujući događaj uočen je pomoću svemirskog teleskopa James Webb i ostavio je naučnike i zapanjene i zaintrigirane.
Sunce, kao i svaka zvijezda, ima svoje cikluse i ponašanja , ali ovo najnovije otkriće je neobično. Sunčeva protuberancija, petlja plina koja se proteže sa Sunčeve površine, odvojila se i počela spiralno kružiti oko Sunčevog pola. To nije samo zanimljivo zapažanje, već i zagonetno. Stručnjaci se sada pitaju šta bi moglo biti uzrok ovog neočekivanog događaja.
Ovo neobično otkriće omogućeno je zahvaljujući najsavremenijoj tehnologiji svemirskog teleskopa James Webb, koji je naučnicima pružio do sada neviđen pogled na Sunce. Nevjerovatna rezolucija ovog teleskopa omogućila je istraživačima da uoče detalj koji bi inače bio propušten.
Prema riječima fizičarke dr. Tamithe Skov, koja je podijelila vijest na društvenim mrežama, materijal koji se odlomio od protuberancije sada kruži oko Sjevernog pola Sunca, kreirajući uzorak sličan polarnom vrtlogu. Opisala je to kao “prekretnicu”.
“Materijal sa sjeverne prominentnosti se upravo odvojio od glavnog filamenta i sada cirkuliše u masivnom polarnom vrtlogu oko Sjevernog pola naše zvijezde. Implikacije za razumijevanje dinamike Sunčeve atmosfere iznad 55° ovdje ne mogu se dovoljno naglasiti”, kazala je fizičarka.
Šta su solarne prominence?
Da bismo razumjeli zašto je ovo tako čudno, moramo se vratiti korak unazad i pogledati solarne protuberance. Ove protuberance su velike petlje ili lukovi plina, prvenstveno sastavljeni od vodika i helija, koji se protežu sa Sunčeve površine. One su normalan dio solarne aktivnosti, redovno se opažaju dok se materijal izbacuje sa Sunca.
Tipično, ove prominentnosti slijede predvidljive putanje, a naučnici imaju opšte razumijevanje kako se ponašaju. Ali ono što se sada dešava je drugačije. Prema riječima solarnog fizičara Scotta McIntosha, materijal koji se odvojio od prominentnosti sada formira vrtlog u blizini Sunčevog pola, nešto što niko nije očekivao.
“Veoma je neobično. Postoji veliko pitanje ‘zašto’. Zašto se samo jednom pomakne prema polu, a zatim nestane, a onda se magično vrati tri ili četiri godine kasnije u potpuno istu regiju”, pita se McIntosh.
Sunce prati 11-godišnji ciklus aktivnosti tokom kojeg solarna aktivnost, poput sunčevih pjega, solarnih baklji i protuberancija, raste i opada. U srži ovog ciklusa je Sunčevo magnetsko polje, koje se mijenja svakih 11 godina. Naučnici već neko vrijeme znaju da se materijal počinje kretati prema polovima Sunca kada dostigne oko 55 stepeni geografske širine, ali ovaj novi događaj izgleda ide dalje od toga.
Kako McIntosh objašnjava, nije jasno zašto se Sunce ponaša na ovaj način, posebno kada materijal nestane i ponovo se pojavi u istom području nakon nekoliko godina. Ovo čudno ponašanje jedna je od velikih misterija koja tjera solarne fizičare da se doslovno češu po glavi.
Pratite nas i na Twitteru, Facebooku i Instagramu.
