Napetosti oko učestvovanja Izraela na Eurosongu nastavljaju se i ove godine.
Nakon što je prošle godine Izrael osvojio peto mjesto, predstavlja ih Juval Rafael s pjesmom New Day Will Rise.
Iako je u Basel stigla kao jedna od 37 predstavnika, njen dolazak obilježili su protesti, zvižduci i navodne prijetnje smrću, zbog čega je izraelska televizija Kan podnijela prijavu lokalnoj policiji.
Incidenti su se dogodili tokom tradicionalne šetnje tirkiznim tepihom, koji je ove godine bio najduži dosad – čak 1,3 kilometra.
I prošlogodišnja predstavnica Izraela Eden Golan suočila se s talasom protesta u Švedskoj, prijetnjama smrću i zvižducima tokom nastupa u polufinalu i finalu.
Zašto je Izrael uopšte na Eurosongu?
Iako geografski ne pripada Evropi, Izrael se takmiči na Eurosongu još od 1973., i to poprilično uspješno. Četiri puta su bili pobjednici ovog takmičenja (od čega dvije godine zaredom, 1978. i 1979. te 1998. i 2018.), dva puta su bili drugi, a jednom i treći. Ukupno su dosad nastupili 45 puta, a domaćini Evrosonga bili su 1979., 1999. i 2019. godine.
Izrael može učestvovati na takmičenju iz vrlo jednostavnog razloga – jer je Izraelska radiodifuzna uprava (IBA) bila aktivna članica Evropske radiodifuzne unije (EBU), organizatora Eurosonga.
U 2017. IBA je kao nacionalnu radioteleviziju naslijedila Izraelska javna radiotelevizija (IPBC/Kan), koja je nastavila s tradicijom učestvovanja na Eurosongu.
Četiri pobjede
Izhar Koen i Alphabeta pobijedili su u Parizu 1978. s A-Ba-Ni-Bi. Na domaćem terenu u Jerusalimu sljedeće godine Izrael je ponovno pobijedio s pjesmom Hallelujah u izvedbi Milk and Honey.
IBA sljedeće godine nije mogla preuzeti organizaciju Evrosonga iz finansijskih razloga pa je domaćin bila Holandija.
Datum odabran za takmičenje te godine poklopio se s Yom HaZikaron, izraelskim Danom sjećanja, tako da se Izrael nije mogao takmičiti. Time je Izrael postao jedina zemlja do danas koja nije imala priliku obraniti naslov.
Treća pobjeda došla je gotovo 20 godina kasnije u Birmingemu 1998. godine, kada je Dana International pobijedila s pjesmom Diva. Trebalo je nakon toga čekati još 20 godina da Izrael zabilježi svoju četvrtu pobjedu – 2018. u Lisabonu, s pjesmom Toy koju je izvela Netta.
Pravo na učestvovanje imaju i neke arapske zemlje
Zbog učestvovanja Izraela u takmičenju mnoge arapske države koje imaju pravo učestvovati (iz istog razloga kao Izrael, jer su članice EBU-a) to ne čine. Primjer su Tunis, Maroko i Liban.
Tunis je namjeravao učestvovati 1977., ali su na kraju odustali od te ideje. Liban je takođe namjeravao učestvovati 2005., ali se povukao jer libanski zakon ne dopušta promicanje izraelskog sadržaja. Libanskoj televiziji ne bi bilo dopušteno prenositi izraelski nastup – što bi predstavljalo kršenje pravila EBU-a.
Tokom izraelskog nastupa 1978. godine jordanska televizija JRTV obustavila je emitovanje i umjesto toga prikazala fotografije cvijeća.
Kada je tokom glasanja postalo očito da će Izrael pobijediti na takmičenju, JRTV je naglo prekinuo prenos. Nakon toga su jordanski mediji odbili priznati činjenicu da je Izrael pobijedio i objavili da je pobjednik Belgija, koja je zapravo bila druga.
U Baselu će biti oko 1.300 policajaca
Podsjetimo, Švicarska se priprema za mogućnost protesta u Baselu tokom ovosedmičnog održavanja Eurosonga jer učestvovanje Izraela na tom velikom muzičkom takmičenju i dalje izaziva bijes zbog rata u Gazi.
Oko 1.300 švajcarskih policajaca biće raspoređeno u Bazelu ove sedmice, a dodatne snage biće pozvane iz švajcarskih oružanih snaga, savezne policije, kao i susjednih zemalja Njemačke i Francuske, uoči dviju polufinalnih večeri u utorak i četvrtak, te velikog finala u subotu.
Tokom prošlog izdanja u Malmeu 2024. hiljade su propalestinskih demonstranata, uključujući klimatsku aktivisticu Gretu Tunberg, izašle na ulice.
Organizatori Eurosonga, Evropska radiodifuzna unija (EBU), imali su poteškoća u promociji svog mota, Ujedinjeni muzikom, i održavanju događaja u političkoj neutralnosti.
Pratite nas i na Twitteru, Facebooku i Instagramu.
