Visoki predstavnik u Bosni i Hercegovini Christian Schmidt podnio je svoj osmi izvještaj Vijeću sigurnosti Ujedinjenih nacija, a trebao bi se obratiti i pročitati ga na sjednici koja se očekuje naredne sedmice.

Na samom početku izvještaja, Schmidt je istakao situaciju koja je nastala nakon što je Sud BiH izrekao prvostepenu presudu Miloradu Dodiku za nepoštovanje odluka visokog predstavnika.

“Nakon presude, vlasti Republike Srpske su odgovorile s napadima na ustavni poredak Bosne i Hercegovine, usvajanjem zakona koji efektivno zabranjuje rad pravosuđa i organa za provođenje zakona na državnom nivou na teritoriji Republike Srpske. Ove aktivnosti imaju za cilj stvaranje paralelnog i sukobljenog sistema između državnih i entitetskih institucija”, stoji u Schmidtovom izvještaju.

Schmidt je “posebno opasnim korakom” nazvao namjere vlasti u RS-u da podnesu nacrt novog ustava ovog entiteta.

Što se tiče generalne političke situacije u našoj zemlji, Schmidt je također izdvojio poteze vlasti u manjem bh. entitetu, ali i upotrijebio termin koji nije u prošlosti.

“Usvajanje zakona od strane Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS), kojima se zabranjuje rad pravosudnih institucija i organa za provođenje zakona na državnom nivou na teritoriji Republike Srpske, nagovještava de facto secesiju”, napisao je Schmidt.

Schmidt je također istakao da period o kojem izvještava, od oktobra 2024. do aprila 2025. godine, obilježavaju “izvanredni napadi na temelje Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini, uključujući ustavni poredak, uz eksplicitne elemente secesionizma koje provode vlasti Republike Srpske i njen predsjednik Milorad Dodik.”

“Ovi napadi predstavljaju ozbiljnu prijetnju održivosti sporazuma-a, uključujući sigurnost i stabilnost zemlje, ali i cijelog regiona, dovodeći u pitanje sve relevantne procese i reforme”, poruka je Schmidta.

Jedan dio izvještaja posvetio je i situaciji s vlašću na državnom nivou.

“Iako su opozicione stranke PDP, SDS i ZPR u Republici Srpskoj izrazile spremnost da učestvuju u vlasti na državnom nivou, rekonstrukcija vlasti se pokazuje teškom zbog činjenice da SNSD ima brojčanu snagu da blokira odluke u Domu naroda Bosne i Hercegovine. Ista situacija je prisutna i u Vijeću ministara BiH, gdje ministri iz SNSD-a mogu blokirati donošenje odluka zbog zahtjeva za konsenzus u Kolegiju”, napisao je Schmidt.

Posvetio je jedan dio i HDZ-u, odnosno njihovoj aktivnosti u ovom periodu.

“HDZ BiH, kao najveća hrvatska politička stranka, i dalje daje prioritet izmjeni Izbornog zakona za članove Predsjedništva nad mnogim drugim pitanjima, uključujući funkcionalnost države i implementaciju presuda Evropskog suda za ljudska prava u grupi slučajeva Sejdić-Finci. U tom kontekstu, insistiranje HDZ-a na izbornoj reformi kao conditio sine qua non u trenutnom političkom kontekstu je jednodimenzionalno i usporava neke od promjena koje su potrebne da bi se zemlja izvukla iz trenutne političke blokade. Razgovori među strankama o mogućem dogovoru su tek počeli”, napisao je.

Još treba dodati i da je Schmidt pojasnio zbog čega je van snage stavio zaključke NSRS, što je odluka koju je donio 2. januara ove godine.

“Neki od Zaključaka posebno su upućivali i/ili zahtijevali od određenih vlasti ili predstavnika Republike Srpske i zvaničnika na državnom nivou ‘iz reda srpskog konstitutivnog naroda’ izabranih ili imenovanih iz Republike Srpske da preduzmu aktivnosti u cilju sprovođenja politika sadržanih u tim Zaključcima, te su kao takvi bili posebno problematični, uključujući u svojoj segregacijskoj namjeri usmjerenoj protiv multietničkog karaktera Bosne i Hercegovine i Republike Srpske. Nadalje, izabrani i imenovani zvaničnici u institucijama Bosne i Hercegovine svoje mandate i dužnosti obavljaju u skladu sa Ustavom Bosne i Hercegovine, a zaključci koji su težili da obavežu državne zvaničnike predstavljali su direktan napad na autonomiju i nezavisnost državnih zvaničnika i institucija Bosne i Hercegovine”, stoji u Schmidtovom izvještaju.

Na kraju, Schmidt je istakao i s kojim budžetom radi Ured visokog predstavnika u BiH, te koliko je ljudi zaposleno.

“Dok je Ured visokog predstavnika suočen sa značajnim smanjenjem budžeta i osoblja tokom proteklih godina, njegovi preostali zadaci se nisu proporcionalno smanjili. Trenutni godišnji operativni budžet organizacije iznosi 5.858.618 eura. Prikupljanje budžetiranih sredstava ostaje izazovno, pri čemu se očekuje da oko 600.000 eura neće biti prikupljeno u tekućem operativnom periodu. Ured zapošljava 82 domaća i 20 međunarodnih službenika, od kojih je 16 raspoređeno u Sarajevo, te regionalne i terenske kancelarije”, stoji u njegovom izvještaju.

Visoki predstavnik u Bosni i Hercegovini Christian Schmidt podnio je svoj osmi izvještaj Vijeću sigurnosti Ujedinjenih nacija, a trebao bi se obratiti i pročitati ga na sjednici koja se očekuje naredne sedmice.

Na samom početku izvještaja, Schmidt je istakao situaciju koja je nastala nakon što je Sud BiH izrekao prvostepenu presudu Miloradu Dodiku za nepoštovanje odluka visokog predstavnika.

“Nakon presude, vlasti Republike Srpske su odgovorile s napadima na ustavni poredak Bosne i Hercegovine, usvajanjem zakona koji efektivno zabranjuje rad pravosuđa i organa za provođenje zakona na državnom nivou na teritoriji Republike Srpske. Ove aktivnosti imaju za cilj stvaranje paralelnog i sukobljenog sistema između državnih i entitetskih institucija”, stoji u Schmidtovom izvještaju.

Schmidt je “posebno opasnim korakom” nazvao namjere vlasti u RS-u da podnesu nacrt novog ustava ovog entiteta.

Što se tiče generalne političke situacije u našoj zemlji, Schmidt je također izdvojio poteze vlasti u manjem bh. entitetu, ali i upotrijebio termin koji nije u prošlosti.

“Usvajanje zakona od strane Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS), kojima se zabranjuje rad pravosudnih institucija i organa za provođenje zakona na državnom nivou na teritoriji Republike Srpske, nagovještava de facto secesiju”, napisao je Schmidt.

Schmidt je također istakao da period o kojem izvještava, od oktobra 2024. do aprila 2025. godine, obilježavaju “izvanredni napadi na temelje Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini, uključujući ustavni poredak, uz eksplicitne elemente secesionizma koje provode vlasti Republike Srpske i njen predsjednik Milorad Dodik.”

“Ovi napadi predstavljaju ozbiljnu prijetnju održivosti sporazuma-a, uključujući sigurnost i stabilnost zemlje, ali i cijelog regiona, dovodeći u pitanje sve relevantne procese i reforme”, poruka je Schmidta.

Jedan dio izvještaja posvetio je i situaciji s vlašću na državnom nivou.

“Iako su opozicione stranke PDP, SDS i ZPR u Republici Srpskoj izrazile spremnost da učestvuju u vlasti na državnom nivou, rekonstrukcija vlasti se pokazuje teškom zbog činjenice da SNSD ima brojčanu snagu da blokira odluke u Domu naroda Bosne i Hercegovine. Ista situacija je prisutna i u Vijeću ministara BiH, gdje ministri iz SNSD-a mogu blokirati donošenje odluka zbog zahtjeva za konsenzus u Kolegiju”, napisao je Schmidt.

Posvetio je jedan dio i HDZ-u, odnosno njihovoj aktivnosti u ovom periodu.

“HDZ BiH, kao najveća hrvatska politička stranka, i dalje daje prioritet izmjeni Izbornog zakona za članove Predsjedništva nad mnogim drugim pitanjima, uključujući funkcionalnost države i implementaciju presuda Evropskog suda za ljudska prava u grupi slučajeva Sejdić-Finci. U tom kontekstu, insistiranje HDZ-a na izbornoj reformi kao conditio sine qua non u trenutnom političkom kontekstu je jednodimenzionalno i usporava neke od promjena koje su potrebne da bi se zemlja izvukla iz trenutne političke blokade. Razgovori među strankama o mogućem dogovoru su tek počeli”, napisao je.

Još treba dodati i da je Schmidt pojasnio zbog čega je van snage stavio zaključke NSRS, što je odluka koju je donio 2. januara ove godine.

“Neki od Zaključaka posebno su upućivali i/ili zahtijevali od određenih vlasti ili predstavnika Republike Srpske i zvaničnika na državnom nivou ‘iz reda srpskog konstitutivnog naroda’ izabranih ili imenovanih iz Republike Srpske da preduzmu aktivnosti u cilju sprovođenja politika sadržanih u tim Zaključcima, te su kao takvi bili posebno problematični, uključujući u svojoj segregacijskoj namjeri usmjerenoj protiv multietničkog karaktera Bosne i Hercegovine i Republike Srpske. Nadalje, izabrani i imenovani zvaničnici u institucijama Bosne i Hercegovine svoje mandate i dužnosti obavljaju u skladu sa Ustavom Bosne i Hercegovine, a zaključci koji su težili da obavežu državne zvaničnike predstavljali su direktan napad na autonomiju i nezavisnost državnih zvaničnika i institucija Bosne i Hercegovine”, stoji u Schmidtovom izvještaju.

Na kraju, Schmidt je istakao i s kojim budžetom radi Ured visokog predstavnika u BiH, te koliko je ljudi zaposleno.

“Dok je Ured visokog predstavnika suočen sa značajnim smanjenjem budžeta i osoblja tokom proteklih godina, njegovi preostali zadaci se nisu proporcionalno smanjili. Trenutni godišnji operativni budžet organizacije iznosi 5.858.618 eura. Prikupljanje budžetiranih sredstava ostaje izazovno, pri čemu se očekuje da oko 600.000 eura neće biti prikupljeno u tekućem operativnom periodu. Ured zapošljava 82 domaća i 20 međunarodnih službenika, od kojih je 16 raspoređeno u Sarajevo, te regionalne i terenske kancelarije”, stoji u njegovom izvještaju.